تحلیل اقتصادی با تحلیل اقتصادی از آینده باخبر شوید 
سرمایه داری (به انگلیسی: CAPITALISM) یا کاپیتالیسم ، یک ساختار و بنیان اقتصادی است که اصالت را به مالکیت خصوصی افراد و سودآوری بنگاه های تولید کالا و خدمات می داند. برای نظام سرمایه داری ، اخلاق و محیط زیست، فرع و آنچه اصل است، سود به هر قیمتی است. یعنی نگاه در کاپیتالیسم ، نگاه تک بعدی (SBL: SINGLE BOTTOM LINE) در مقابل نگاه پایدار محور چند بعدی (TBL: TRIPPLE BOTTOM LINE) است. پس در کاپیتالیسم ، چه خوب و چه بد، با تمرکز بر روی مالکیت خصوصی مواجه هستیم.
گزارش امروز «تحلیل اقتصادی» تلاش می کند تا نگاهی اجمالی داشته باشد به داستان کاپیتالیسم ، گشتی در نظریه های موافقان و مخالفان سرمایه داری و معرفی ۲۰ کتاب در این حوزه تا هم محققان و هم دانشجویان و هم علاقمندان به پژوهش در این عرصه، با کتاب های مطرح این حوزه آشنا شوند.
اگر شما هم موافق یا مخالف نظام های سرمایه داری هستید یا تئوری و نظری درباره تحلیل کاپیتالیسم دارید، نظرات و دیدگاه های خود را مستند و مستدل در بخش کامنت به اشتراک بگذارید تا در اختیار خوانندگان فرهیخته سایت «تحلیل اقتصادی» قرار بگیرد.
با ما همراه باشید.
داستان کاپیتالیسم
داسنان کاپیتالیسم و امپریالیسم، کسب سود به هر قیمتی است. نظام سرمایه داری ، نظامی است که سرمایه محوری در آن اولویت دارد. در این نظام، مالکان خصوصی مثل کارتل های نفتی و سهامدار بزرگ شرکت های بازار سرمایه، از ابزارهای تولید به منظور کسب سود حداکثری بهره می برند و حامی مالکیت شخصی هستند. منظور از سرمایه، کالاهای مختلف از زمین و کارخانه و محصولات زراعی گرفته تا محصولات دیجیتالی که دارایی های غیر ملموس (INTANGIBLE ASSET) هستند.
بازاری که کاپیتالیسم برای خودش طراحی کرده است و در آن فعالیت می کند، با دیگر بازارهای مکتب های اقتصادی فرق دارد. مشخصه شاخص بازار کاپیتالیسم ، تولید کالا برای کسب سود اقتصادی به هر قیمتی است. در بازار کاپیتالیسم ، سود، اولویت اول است و نیازهای انسانی، در درجات بعدی اهمیت قرار دارد.
در کاپیتالیسم ، هر چیزی برای سودآوری بیش تر بنگاه، طراحی، تولید و عرضه و بازاریابی و به فروش می رسد و لزوما، اهمیتی ندارد که این کالا و خدمات، تا چه اندازه، پاسخ گوی نیازهای حال و آینده جامعه هدف است. اهمیتی ندارد که تولید کالا و خدمات، تا چه اندازه مخرب محیط زیست است. اهمیتی ندارد که مبانی توسعه پایدار (SUSTAINABLE DEVELOPMENT) رعایت می شود یا خیر. اهمیتی به کسب و کار سبز (GREEN BUSIENSS) نمی دهد. زیاد اهمیت ندارد که محصول عرضه شد، برای سلامت انسان ها مفید است یا خیر (مک دونالد).
در واقع، اقتصاد سرمایه داری ، چه به صورت متمرکز مثل آنچه در نظام شوروی سابق دیدیم و چه به صورت غیرمتمرکز که در نظام اقتصادی ایالات متحده آمریکا شاهد هستیم، خیلی با آرمان های مسئولیت اجتماعی شرکت ها یا سی اس آر (CSR: COPRPORATE SOCIAL RESPONSBILITY) همراه و همگام نیست. چرا که اصالت برای او در درجه اول، سود بنگاه است. اگر چه برای حفظ پرستیژ و برندینگ، شاهد انتشار گزارشات سالانه غول های اقتصادی جهان در حوزه مسئولیت اجتماعی (ANNUAL CSR REPORT) هستیم، اما در واقع، ماهیت نظام سرمایه داری و امرپیالیستی، با اخلاق و محیط زیست و آرمان های توسعه پایدار، تناسبی ندارد.
( سرمایه داری با این ۳P میانه خوبی ندارد)
حتما ببینید: با اقتصاد خرد آشنا شویم
نظریه پردازان کاپیتالیسم
داستان کاپیتالیسم ، از صدها سال پیش تا کنون مورد بحث و بررسی جامعه شناسان، اقتصاد دانان، سیاستمداران، فعالان مدنی، ادیان آسمانی و محققان در حوزه های میان رشته ای بوده و هست و خواهد بود. اقتصاد سرمایه داری از اروپا و شرق آغاز شد و در قرن نوزدهم به بعد، فراگیر شد و شاید پایه رشد بازارهای پولی و بانکی و مالی و بورس، همین تفکر باشد.
نظریه پردازان معروفی در عرصه نظام سرمایه داری فعال بودند که بعضا، موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد سوئدی ها شدند. ماکس هورکهایمر، تئودور آدورنو، هربرت مارکوزه، والتر بنیامین، زیگفرید کراکار، فردریش پولاک، فرانتس نویمان، لیو لوونتال، اریش فروم، هلموت رایلشت، یورگن هابرماس، اکسل هونت، کارل مارکس، جوزف شومپیتر و ادام اسمیت، نام هایی هستند که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در حمایت یا ضد سرمایه داری ، دیدگاه ها و نظریه های موثر و قابل اعتنایی را مطرح کردند که مورد استفاده محققان و دانشجویان اقتصاد و مدیریت و کسب و کار قرار دارد.
وقتی با سرمایه داری مواجه می شویم، ذهن ما ناخودآگاه به سمت استعمار و استثمار شرق توسط غرب هدایت می شود. طلا و نقره و معادنی که از آفریقا و آسیا به سمت کارخانجات اروپا هدایت می شود تا مستعمره های قدیم و جدید امپراطوری ها را مدیریت و هدایت کند. ماحصل سرمایه داری را می توان ورود بشر از موج کشاوری به موج صنعتی در قرن بیستم دانست که در نهایت امروزه، با موج سوم (انقلاب ارتباطات) از نگاه آلوین تافلر (آینده پژوه آمریکایی) مواجهیم.
سرمایه داری ، موافقان و مخالفان بسیاری دارد. بعضی :
- معتقدند که اصولا سرمایه داری، به فکر بلعیدن ذهن و فکر و جان انسان ها است.
- معتقدند که علت پیشرفت اروپا و ارتقا سطح رفاه، نظام سرمایه داری بوده است.
- معتقدند که سرمایه داری و استعمار، سبب عقب ماندگی قاره سیاه و قاره کهن در هزاره دوم شد.
- معتقدند که قانون سرمایه داری در آخرین سده هزاره دوم میلادی، مرحله نوینی را تجربه کرد و شاهد سرمایه داری انحصاری هستیم.
- معتقدند که مفهوم بازار آزاد، مفهوم اولیه خود را از دست داده و اقتصاد بازار سبب شده تا کارتل ها رشد کنند.
- معتقدند که کاپیتالیسم ، دشمن سوسیالیسم است و حامیان کارل مارکس و انگلس تا مائو و کاسترو، چنین دیدگاهی دارند.
- معتقدند که کاپیتالیسم ، با آرمان های ادیان آسمانی در تضاد است و ممنوع بودن نزول و بهره را مثال می زنند.
- معتقدند که کاپیتالیسم ، بی عدالتی را گسترش و توزیع پول و ثروت ملی را دچار خدشه می کند
- معتقدند که پیشرفت و رفاه اقتصادی و صنعتی، مدیون سرمایه داری است.
- معتقدند که انحصار طلبی بازار، توسعه دهنده برده داری نوین است.
- معتقدند که سرمایه داری ، بیکاری و نابرابری و بی عدالتی را ترویج می دهد.
ایرادی که به سرمایه داری، مخالفان کاپیتالیسم می گیرند آن است که این روش، کسب سود را بر ماهیت سود، ارجح می داند. در جوامع ماقبل سرمایه داری ، تولید و مصرف، رابطه تنگاتنگی با هم داشتند اما در دوره کاپیتالیسم، تولید کالا برای فروش، روند فزاینده داشته و رابطه تولید و مصرف، دچار گسستگی شده است. موضوعی که کارل مارکس آلمانی، آن را تقبیح می کند و آن را بی قید و بند خطاب می کند. مارکسی ها معتقدند که نظام سرمایه داری ، توسط کارگرانی که تحت استثمار هستند، سرنگون می شود.
اینکه سرمایه داری نوین در عصر اقتصاد دیجیتال و تجارت الکترونیک، رشد پایدار و با ثباتی را تجربه نمی کند و شاهد ترکیدن حباب های مالی گوناگون در ارز و سکه و طلا و بورس هستیم، سبب شده تا اقتصاد جهانی، با چالش روبرو شود و آینده کاپیتالیسم را در هاله ای از ابهام قرار دهد. عده ای معتقدند که نباید دنبال جایگزین و جانشینی برای کاپیتالیسم باشیم چون در حال حاضر، گزینه بهتری که با الگوهای تولید و مصرف فعلی هم خوانی داشته باشد، وجود ندارد.
سرمایه داری و آزادی با نگرش میلتون فریدمن
میلتون فریدمن اقتصاد دان آمریکایی، برنده نوبل اقتصاد ۱۹۷۶ و از رهبران مکتب شیکاگو و مشاور اقتصادی رونالد ریگان، رییس جمهور سابق آمریکا بود. جایزه نوبل به او بخاطر تلاش های وی در زمینه تحلیل مصرف، تاریخ و نظریه پولی و ترسیم پیچیدگی های سیاست پایدار سازی اعطا شد.
فریدمن، حامی بازار آزاد و مخالف دخالت دولت در اقتصاد و موسس مکتب پولی است. میلتون فریدمن معتقد بود که اگر کاپیتالیسم به کشورهایی به حکومت های توتالیته (تمامیت خواه) تسری یابد، شکوفایی سیاسی و اقتصادی حاصل می شود. کتاب سرمایه داری و آزادی میلتون فریدمن، از جمله کتاب های مطرحی است که به محققان اقتصاد کلان توصیه می شود.
(کتاب دکترین شوک (ظهور کاپیتالیسم فاجعه) ترجمه مهرداد شهابی و کتاب اعتراقات یک جنایتکار اقتصادی نوشته جان پرکینز نوشته میر محمود نبوی)
سرمایه داری از نگاه اسلام
بر خلاف تصور که بعضی ها فکر میکنند اسلام به طور کلی با سرمایه داری و سرمایه مخالف است، این طرز فکر نادرست است. اسلام، به ضروریات زندگی و حیاتی بودن اموال و نگهداری صحیح از آن برای توسعه ظرفیت های فردی و اجتماعی تاکید دارد. قرآن، اموال را عامل قوام و امداد الهی می داند و معتقد است که اموال و سرمایه را نباید دست افراد نادان و سفیه سپرد. امام صادق (ع) هم در حدیثی می فرماید که از اموال مراقبت کنید که مایه پایداری دین است. امام علی (ع) هم می فرماید که در مال راکد، رشدی وجود ندارد و تاکید بر استفاده صحیح از اموال است.
(کتاب بگذار آشغال بخورند اثر رابرت آلبریتون و کتاب اقتصاد به زبان خودمان نوشته جیم استنفورد)
اسلام، سرمایه را نفی نمی کند و راه توسعه عدالت را در خمس مال می داند. مالی که از راه حلال کسب شده باشد. اسلام، سرمایه داری را بر اساس آنچه در غرب و کارتل های نفتی و انحصار طلبی غول ها در اقتصاد جهانی مشاهده می کنیم، نفی می کند و به همین خاطر، ضد طاغوت، سلطنتی و نظام های امپریالیستی است. اسلام با لیبرالیسم اقتصادی مخالفت می کند و در کل معتقد است که هر چیزی که انسان را از یاد خدا و مسیر خدا بازدارد، مردود است:
الهیکم التکاثر. حتی زرتم المقابر. کلا سوف تعلمون. ثم کلا سوف تعلمون
همان طور که در کتاب ها و روایت های بزرگان و ائمه می توان استنباط کرد، تولید انبوه، توسعه کسب و کار، علم محوری، اقتصاد دانش بنیان، کسب رزوی حلال و انفاق و کمک و توسعه سرمایه به مدد حمایت از مظلومین و رفع فقر، تضادی با آرمان های اسلام و دیگر ادیان الهی ندارد. اسلام از آن بعد سرمایه داری مخالف است که زیاده خواهی انسان، آزمندی، حرص، طمع، برترین ثروتمندان بر فقرا و خود برتربینی و شکم پرستی را ترویج دهد.
در آیه ۲۷ آل عمران آمده است که خداوند تبارک و تعالی به هر کسی که بخواهد (شایسته بداند) بدون حساب، روزی می دهد. قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ … وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ».
کتاب اسلام و سرمایه داری نوشته دکتر مطهری و هم چنین کتاب ISLAM & CAPITALISM نوشته ماکسین رادینسون را برای کسب اطلاعات تکمیلی مطالعه کنید.
(کتاب بازنگردی در تمدن مادی و سرمایه داری از فرناند برودل و کتاب نیکوکاران نابکار (تاریخچه پنهان سرمایه داری ) نوشته هاجون چنگ)
سرمایه داری بروکراتیک
سرمایه داری بروکراتیک (BUREAUCRATIC CAPITALISM) یعنی گروهی از نخبگان و به قول امروزی ها: ژن خوب ها، از رانت های دولتی و مجوزها استفاده کنند تا سرمایه خود و خانواده و نزدیکان را افزایش دهند به خرج مردم و استفاده از اموال دولتی. سرمایه داری دولتی (STATE CAPITALISM) معانی گوناگونی دارد و اگر بخواهیم ذهن را نزدیک کنیم، مثال اقتصاد دولتی ایران، مصداق بارز آن است. اگرچه اصل ۴۴، تلاش می کند تا ۸۰ درصد اقتصاد کشور را خصوصی کند. اما همچنان شاهد حضور فعالانه نهادهای دولتی یا خصولتی در اقتصاد مثل بازار بورس هستیم.
حتما بخوانید : تحلیل اقتصادی چیست؟
سرمایه داری بورژوازی، سرمایه داری و سویالیسم، سرمایه داری و کمونیسم، سرمایه داری و لیبرالیسم و سرمایه داری مدرن از جمله مواردی است که در تحلیل کاپیتالیسم جهانی در هزاره سوم، جذابیت های بسیاری برای تحقیق دارد.
کتابشناسی کاپیتالیسم و سرمایه داری
- کتاب آدام اسمیت به مسکو می رود با رویکرد خصوصی سازی در ایران. نوشته والتر آدامس با ترجمه احمد جعفری صمیمی. نشر مازندران. سال ۱۳۸۷
- کتاب پرسش هایی از مارکس. نوشته تری ایگنون. ترجمه رحمان بوذری و صالح نجفی. نشر هرمس. سال ۱۳۹۵
- کتاب فاشیسم مفر جامعه سرمایه داری از بحران. نوشته راین هارد کونل. ترجمه منوچهر فکری ارشاد. نشر توس. ۱۳۵۹
- کتاب امپریالیسم به مثابه بالاترین سطح کاپیتالیسم ، نوشته ولادیمیر لنین، ترجمه مرضیه خسروی. نشر روزگار نو. ۱۳۹۴
- کتاب بازار آری، کاپیتالیسم نه. آنارشیسم فرد گرا در برابر مدیران، نابرابری ها، قدرت شرکت ها و فقر ساختاری، ترجمه مهرداد مولایی. نشر دنیای اقتصاد. سال ۱۳۹۶
- کتاب جنون قدرت و قدرت نامشروع در باب فاشیسم، توتالیتاریسم و کاپیتالیسم . نوشته محمد رضا سرگلزایی. نشر قطره سال ۱۳۹۸
- کتاب کاپیتالیسم . نوشته شهریار زرشناس. نشر دفتر معارف. سال ۱۳۹۲
- کتاب فراسوی کاپیتالیسم وسوسیالیسم: قرائتی نوین از آرمان های کهن. نوشته توبیاس جی لانز، ترجمه وحید شربتی، محدثه حیدری. نشر دنیای اقتصاد. سال ۱۳۹۷
- کتاب گذر از فئودالیسم به سرمایه داری . ترجمه احمد تدین. نشر تهران – سال ۱۳۵۹
- کتاب چه باید کرد؟ گفتگو درباره کمونیسم. سرمایه داری و آینده دموکراسی، نوشته آلن بدیو، مارسل گشه، ترجمه محسن دیلم صالحی. نشر کتاب کوله پشتی. ۱۳۹۸
- کتاب کاپیتالیسم ، سوسیالیسم و دموکراسی، نوشته جوزف شومپیتر. ترجمه حسن منصور. نشر مرکز سال ۱۳۷۶
- کتاب سرمایه داری در قرن بیست و یکم، نوشته رابرت هایلبرونر. ترجمه احمد شهسا. ویرایش آفاق عابدینی. نشر شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. سال ۱۳۷۷
- کتاب پایان سرمایه دار منطقی و فروپاشی نئولیبرالیسم، گردآوری از حسن فشارکی زاده. نشر قدیس. سال ۱۳۸۸
- کتاب اشرافیت، سلطنت، دموکراسی: داستان حماقت و تباهی اخلاقی و اقتصادی، نوشته هانس هرمان هوپ، ترجمه سلیمان عبدی، نشر دنیای اقتصاد. سال ۱۳۹۶
- کتاب سرمایه داری و تخریب محیط زیست: در دفاع از زمین و کار. نوشته جک بارنز. ماری آلیس واترز و استیو کلارک. ترجمه حامد صدیقی. نشر طلایه پر سو. سال ۱۳۹۰
- کتاب سرمایه داری در عصر جهانی شدن. نوشته سمیر امین و ترجمه ناصر زرافشان. نشر آگه. سال ۱۳۸۲
- کتاب سرمایه داری فردا؟ ثروت خیالی یا ثروت واقعی «طراحی برای یک اقتصاد پویا». نوشته دیوید کورتن. ترجمه کامران سپهری. نشر پژواک. سال ۱۳۹۳
همراه گرامی
اگر شما هم محققان و دانشجوی علم اقتصاد، مدیریت یا مهندسی هستید و قصد تحصیل و تحقیق و نوشتن پایان نامه و مقاله در این حوزه ها دارید، سوالات خود را از طریق بخش کامنت مطرح کنید. اگر هم نقدی به مولفه ها و مختصات شکل گیری کاپیتالیسم با توجه به نظریه ها و مکاتب دارید، تحلیل های خود را در اختیار «تحلیل اقتصادی» قرار دهید.
سلام .. من دانشجوی اقتصاد هستم و الان هم در حال نوشتن مونوگراف هستم…میخواستم بدانم که نقاط مشترک نظام اقتصاد اسلامی و نظام اقتصاد سرمایه داری چیست ؟؟؟
کتاب اقتصاد سیاسی اسلامی نوشته دکتر حسین پوراحمدی چاپ دانشگاه امام صادق را مطالعه بفرمایید
سلام
من اگر جای شما بودم بر روی چگونگی شکل گیری یک کارگاه کفاشی از صفر تا پیشرفت و مشکلات و موانع و سبک زندگی صاحبان کارگاه تحقیق می کردم
توصیه ای که از دل تجربه می گویم
ممنون از شما . واقعا همونی بود که می خواستم،کامل و بدون نقص
سلام ممنون از متن مفید و خوبتان
هرچند علت اصلی رشد و قوام نظام سرمایه داری دو نظریه اقتصاد سیاسی جریان اصلی یعنی مرکانتیلیسم( ریالیسم اقتصادی) و لیبرالیسم عنوان می‌شود. اما به نظر می‌رسد نقش لیبرالیسم در فراگیری و رشد نجومی این نظام بسیار پر رنگتر از مرکانتیلیسم باشد. لیبرالیسم و مشخصا لیبرالیسم کینزی یا سوسیال دموکراسی که بعد از بحران ۱۹۲۹-۱۹۳۲ مطرح شد اولین گام برای جهانی سازی سرمایه داری بود . لیبرالیسم کینزی موجب شد که تقریبا تمام بلوک غرب به سیستم کاپیتالیستی دربیایند و در نهایت با فروپاشی بلوک شرق این سیستم جهانی شد.
مشکل اصلی نظام سرمایه داری در جهان امروز از نظر حقیر بحث تولید فقر و ناعدالتی است. کاپیتالیسم ماشین تولید فقر است و هر کشوری که این اقتصاد را پیاده کند درواقع تولید فقر را گسترش می‌دهد نه اشتغال و ثروت را. سیستم سرمایه داری پول و ثروت را از پایین ترین طبقان جامعه پله به پله به بالا می‌کشد در نهایت در بالاترین طبقه تقریبا بلوکه می‌کند.
درواقع در سرمایه داری چرخش سرمایه در جامعه اتفاق نمی‌افتد بلکه روند کاملا خطی و یکطرفه است از پایین به بالا.
در این نظام فقرا اسپانسر و سرمایه گذار غول های اقتصادی هستند یعنی چرخه ای کاملا برعکس. کما اینکه طبق امار می‌توان دید تعداد زاغه نشین های دنیا تا فروپوشایی بلوک شرق حدود ۶۰۰ ملیون نفر براورد می‌شد ولی این آمار امروز به بیش از ۲ میلیارد نفر رسیده. این یک فاجعه انسانی است که از ۷ میلیارد انسان روی کرده خاکی ۲ میلیاردشان در تامین ابتدایی ترین نیازهای خود ناتوانند.
اما این سیاست ها فقط با تکیه بر بخش کلان و دولتی به این توفق نرسیده. یعنی بحث فقط وام های با بهره به کشورها و راه انداختن چرخه بازیافت دلار و… نیست ، همانطور که گفته شد در کاپیتالیسم بازار آزاد و بخش خصوصی اهمیت ویژه ای دارد و در اولویت است. امروزه نظام سرمایه داری بقای خود را مدیون شرکت های فراملی و رسانه های قدرتمند جهانی است که به طور هماهنگ باهم درحال درو کردن سرمایه های ملت ها هستند. به دین شکل که رسانه ایجاد نیاز کاذب می‌کند و شرکت ها برای رفعش محصول تولید میکنند و می‌فروشند.
نکته‌ی بسیار مهم دیگر که برای کشورهایی مثل ایران که نیاز به تحولات اقتصادی بزرگ دارد، فوق العاده خطر ناک است، تزریق روحیه سرمایه داری از طریق آموزه ها کتاب ها و دوره های گوناگون کسب و کار و توسعه فردی است.
چیزی که امروز همه از آن غافلند اما یک روز خواهند فهمید که چه ضربه عظیمی بر پیکره اقتصاد کشورهای درحال توسعه و کمتر توسعه یافته وارد کرده. نظام سرمایه داری آدم تربیت می‌کند و به این کشورها می‌فرستد تا همان آموزه ها را برای مردم دیکته کنند. این برای تضمین بقای خودش است. مفاهیم تبلیغاتی و بازاریابی و مدیریت و روانشناسی و توسعه فردی امروز در جهان و ایران غوغا میکنند .
پر فروش ترین کتاب ها بیشترین دوره ها و سمینارها برای این دست موضوعات برگزار می‌شود و جدا از اینکه همین تولیدات فرهنگی چه سودی به جیب صاحبانش سرازیر می‌کند، این مفاهیم وقتی در جوامع پیاده می‌شوند در ازای ثروتمند کردن یک فرد چندین فقیر تولید میکنند. بحث فرهنگی و اثرات اجتماعیش بماند برای بعد
این جمله دور از انتظار، آرمانگرایانه و شاید غیرمنطقی به نظر برسد ولی تا زمانی که نظام سرمایه داری برپاست فقر کاهش نمیابد و حتی ثابت هم نمی‌ماند. چون هرقدر یارانه و حمایت دولتی اضافه بشود بخش خصوصی آن را از مردم خواهد گرفت . در واقع فقر یک محصول است و برای ریشه کن کردنش باید تولیدش متوفق شود.
از طرفی ایجاد اشتغال هم با مشکلات زیادی روبه‌روست چون وقتی سیستم اقتصاد سرمایه سالار است، در واقع هر شغل و کسب کاری هم یک سرباز برای این سیستم تعریف می‌شود که به تولید فقر کمک می‌کند. تمام آمار های بین المللی نشان می‌دهد که برخلاف ادعای لیبرالیسم و نئولیبرالیسم، سرمایه داری فقر تولید کرده نه ثروت. در واقع پول را از سطح جامعه جمع آوری به دست عده ای معدود می‌سپارد تا جایی که سرمایه های چند صد میلیارد دلاری افرادی چون جف بیزاس و ایلان ماسک و… را شاهدیم.
ممنون از توجه شما
عالی توضیح دادید…سپاس
مفید بود. پاسخ بعضی از سوالاتم بود
درود
نظام مالیاتی در کاپیتالیسم چگونه است؟
بغضی عمیق علیه سرمایه‌داری نه یک تحلیل منصفانه.
اهل مطالعه خود می‌فهمد کاپیتالیسم چیست و اسلامِ کمونیستی چه!