قانون جدید مناقصات و مزایدات و راهنمای ویژه پیمانکاران

دانلود پی دی اف قانون جدید مناقصات و مزایدات ایران برای کارآفرینان و شرکت های تازه تاسیس و فعالان اقتصادی  در بخش خصوصی که در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت دارند و از سازمان برنامه و بودجه کشور، تایید صلاحیت شده و رتبه بندی پیمانکاری در اختیار دارند، توصیه می شود. یکی از روش‌های درآمد زایی شرکت های خصوصی در ایران، شرکت در مناقصات دولتی بزرگ است که معمولا از ۵ میلیارد ریال به بالا ارزش گذاری شده و محفلی برای رقابت با تولید کنندگان کالا و خدمات می باشد.

فرآیند برگزاری مناقصات، تامین منابع مالی، ارزیابی کیفی مناقصه گران، فراخوان ها، ترتیب تسلیم پاکات، گشایش پیشنهادها و ارزیابی مالی و تعیین برنده و انعقاد قرارداد و شرایط لغو و تجدید مناقصه عمومی یا محدود، از جمله مسائلی است که در این گفتار اقتصاد شهروند مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

موسسه حسابداری محاسبان تلاشگر خبره به عنوان مشاور خوش سابقه در حوزه مالی و بیمه‌ای و مالیاتی شرکت های مسئولیت محدود تا سهامی عام در سراسر کشور، آماده ارائه خدمات به فعالان اقتصادی کشور در زمینه مالیات بر ارزش افزوده، تنظیم صورت های مالی و دفاتر قانونی و گزارش عملکرد فصلی و حقوق و دستمزد ماهانه پیمانکاران است.

اگر سابقه شرکت در مناقصات دستگاه های اجرایی در سراسر کشور دارید، با رعایت حریم خصوصی و بدون ذکر نام دستگاه اجرایی، تجارب خود را با اقتصاد شهروند به اشتراک بگذارید. آماده پاسخ گویی به سوالات علاقمندان به شرکت در مناقصات دستگاه های دولتی در حوزه آب، کشاورزی، پتروشیمی، برق، راه و شهرسازی و خدمات هستیم.

فهرست بسیاری از مناقصات دولتی، در پایگاه ملی اطلاع رسانی مناقصات سازمان برنامه و بودجه کشور در این لینک در دسترس است. PDF قانون مناقصات و مزایدات را در این لینک دانلود کنید. لینک این گفتار را به همکاران خود از طریق شبکه های اجتماعی که عضو هستید، ارسال کنید.

با ما همراه باشید.

چگونه در مناقصات و مزایدات شرکت کنیم ؟

برای شرکت در مناقصات و مزایدات در ایران به عنوان شخص حقوقی یا حقیقی، بایستی به قانون و مفاد آن آگاهی داشته و پیشنهاد مکتوب خود را بر اساس روال برگزاری مناقصات و مزایدات در کشور، آماده کرد. تشریفات برگزاری این کار، در هر دستگاه دولتی یا خصوصی، متفاوت بوده اما روال کلی، یکسان است.

مناقصه گزار یا مزایده گزار، معمولا به  منظور فراخوان شرکت کنندگان در طرح یا پروژه یا فروش کالا خود، آگهی عمومی داده و از واجدان شرایط درخواست می کند تا در مهلت مقرر، نسبت به معرفی نامه جهت خرید اسناد، ارائه تضامین و پیشنهاد قیمت اقدام کرده و در روز جلسه بازگشایی پاکت الف و ب و ج، نماینده قانونی شخص حقیقی یا حقوقی، حضور به هم رساند.

شرکت در این مناقصات برای شرکت های تازه تاسیس مثل استارت آپ ها (start-up) فرصتی برای معرفی خود به دستگاه های کارفرمایی دولتی و خصوصی در سراسر کشور و در حوزه های گوناگون بوده تا تا پتانسیل ها و قابلیت های فنی و عملیاتی و دانش فنی آن ها آشنا شوند. برای شرکت های متوسط  و بزرگ نیز، اقدامی موثر برای آشنایی با رقبا در فیلد کاری و هم چنین تعامل با مدیران و مسئولان شرکت های بزرگ دولتی و خصوصی در حوزه صنعت و خدمات است.

حتما اگر قصد شرکت در مناقصات دولتی در حوزه آب و سد و پتروشیمی و نفت و گاز و ساختمان و مخابرات و فناوری اطلاعات دارید، گواهی رتبه بندی از سازمان برنامه و بودجه دریافت کنید تا گواهی صلاحیت حرفه ای پیمانکاری(گرید یا رتیه ۱ تا ۵ پیمانکاری) دریافت کرده که ارجاع کار مشخصی در طول سال دارد.

به  سامانه ساجات بروید. برای شرکت در مناقصات تامین نیروی انسانی، گواهی تایید صلاحیت از اداره بازرسی کار  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دریافت کنید که داشتن برای شرکت در مناقصات پر سود تامین نیروی انسانی، الزامی است.

حتما ببینید: با برندگان مناقصات میلیاردی شهرداری  تهران آشنا شویم

سالانه هزاران مناقصه و مزایده در ۳۱ استان کشور برگزار می شود و دستگاه هایی چون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات،‌ وزارت نفت، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت آموزش و پرورش و وزارت صمت و راه و شهرسازی، دستگاه های دولتی اصطلاحا پر مناقصه هستند. با مراجعه به سایت های این تشکیلات، با آگهی های مناقصه و مزایده آن ها آشنا خواهید شد.

خرید اسناد بسیاری از این رویدادهای صنعتی و خدماتی کشور به منظور انتخاب پیمانکار یا خریدار، غیر رایگان بوده و با پرداخت هزینه مقرر امکان پذیر است که معمولا زیر ۱ میلیون ریال تمام می شود.

متن کامل قانون مناقصه و مزایدات ایران (آخرین اصلاحات)

این قانون، شامل ۳۰ ماده و ۴ فصل است.

در  فصل اول، درباره کلیات قانون مثل طبقه بندی معاملات و انواع مناقصات توضیحاتی ارائه می شود که ماده های ۱ تا ۴ را شامل می شود. در فصل دوم، درباره سازماندهی مناقصات، اطلاعاتی ارائه شده که شامل وظایف کمیسیون برگزاری رویداد، هیات رسیدگی به  شکایت و وظایف مربوطه  است و ماده ۵  تا ۸ را شامل می شود.

در فصل سوم که به موضوع برگزاری مناقصات اختصاص یافته است و ماده ۹ تا  ۲۱ را در بر دارد، از روش برگزاری مناقصه تا بازگشایی  پاکات و شرایط تسلیم و ارزیابی فنی و بازرگانی  پیشنهاد ها و تعیین برنده و انعقاد قرارداد را شامل می شود و اطلاعات خوبی در اختیار  شرکت کنندگان قرار می دهد.

فصل چهارم قانون، مربوط به  مقررات  برگزاری این رویداد است. از شرایط ارسال اسناد و مکاتبات و مستند سازی و اطلاع رسانی گرفته تا شرایط تجدید و لغو مناقصات تا ترک تشرسیفات و هیات ترک تشریفات و موارد عدم الزام به  برگزاری مناقصه را شامل می شود که در مواد ۲۲ تا ۳۰، ارائه شده است.

قانون فعلی، در بیست و پنجم فروردین ماه سال  ۱۳۸۳ در مجلس شورای  اسلامی  تصویب شده و توسط  غلامعلی حداد عادل، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی به حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی، رئیس جمهور  وقت جمهوری اسلامی ایران  ابلاغ شد.

تعاریف قانونی

• مناقصه: منظور، فرآیندی را می گویند که به منظور تامین کیفیت مورد نظر، شرکت کننده ای که کم ترین قیمت را بر اساس اسناد مناقصه پیشنهاد می دهد، انتخاب و کار به وی واگذار می شود.
• مناقصه گزار: برگزار کننده مناقصه را می گویند.
• مناقصه گر: شرکت کننده در مناقصه را می گویند که می تواند شخص حقوقی یا حقوقی  باشد.
• کمیته فنی: هیاتی است با حداقل ۳ عضو خبره  فنی و بازرگانی که صلاحیت آن ها از سوی مقام مناقصه گزار تایید شده است.
• ارزیابی کیفی: منظور، ارزیابی  توان انجام تعهدات شرکت کننده  در مناقصه به  منظور بررسی ظرفیت های فنی و دانش فنی مناقصه گر صورت میگیرد که توسط کمیته  فنی،‌ ارزشیابی می شود.
• ارزیابی مالی: به منظور بررسی بهترین قیمت بر اساس ماده ۲۰ این قانون، پیشنهادهایی که از نظر فنی و بازرگانی پذیرفته شوند،‌‌ برگزیده  خواهند شد.
• ارزیابی شکلی: منظور، کامل  بودن  اسناد و امضاء آن توسط شرکت  کننده است.

طبقه بندی معاملات

طبق قانون، طبقه بندی معاملات به  ۳ دسته تقسیم  می شود که البته مبالغ این تقسیم بندی تا کنون تغییر کرده است. مثلا در شرکت مخابرات ایران، برای کارهای زیر ۳ تا ۳ میلیارد ریال، مناقصه برگزار نشده و کار به صورت استعلامی و ارجاع سفارش در اختیار پیمانکاران واجد شرایط بر اساس نظام رتبه بندی پیمانکاران شرکت مخابرات ایران، واگذار می شود.

طبق  این قانون، معاملات از نظر نصاب به ۳ دسته  به صورت زیر تقسیم بندی می شود:

• معامله کوچک که به قیمت ثابت سال ۱۳۸۲، کم تر از ۲۰ میلیون ریال باشد.
• معامله متوسط که بیش از سقف معاملات کوچک بوده و از ۴۰  میلیون ریال تجاوز  نکند.
• معامله بزرگ به معامله ای گفته می شود که طبق این  قانون،  از ۱۰ برابر سقف ارزش مبلغ معامله کوچکم تجاوز نکند.

شاید برای شما خواننده گرامی، ارقام  اعلامی  در معاملات کوچک تا بزرگ در روزگار امروزی که شاهد ۱۰ برابر شدن دلار به نسبت دهه هشتاد هجری شمسی هستیم، تعجب اور باشد. اما طبق تبصره ۱ ماده ۳ قانون برگزاری مناقصات و مزایدات، وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است  که در ابتدای هر سال، حد نصاب  معاملات را بر اساس شاخص بهای کالا و خدمات اعلام شده توسط بانک مرکزی، تعیین کند. شاخص بهای کالا ها و خدمات مصرفی که CPI  نامیده می شود، معیار سنجش تغییرات قیمت کالا و خدمات است که برای  سال ۱۳۹۸، در این لینک در  دسترس  است.

حتما ببینید: عواقب عدم ارائه  گزارش معاملات فصلی چیست؟

طبق تبصره ۲ معاملات،  مبلغ حدنصاب برای  معاملات کوچک و متوسط مبلغ مورد معامله و در معاملات عمده، مبلغ براوردی مناقصه گزار است. در تبصره ۳ ماده ۳ به این موضوع اشاره شده است که مبلغ یا برآورد معاملات، نباید با تفکیک اقلامی  که به صورت متعارف یک مجموعه واحد تلقی می شود، به نصاب پایین برده شود.

طبقه بندی انواع مناقصات

طبق ماده ۴  این  قانون، مناقصات از جنبه بررسی پاکات شرکت  کنندگان در این رویداد، به بخش های زیر تقسیم بندی می شود:

• مناقصه یک مرحله ای: مناقصه ای که در آن، نیازی به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهاد ها نباشد. یعنی مناقصه در یک مرحله برگزار شده و بازگشایی  پاکات، ارزیابی فنی و تعیین برنده، همه  در  همان جلسه انجام می  شود.
• مناقصه دو مرحله ای: مناقصه ای است که به تشخیص دستگاه نظارت یا کارفرما (مناقصه گزار)، در جلسه اول، به  بررسی پاکت الف (ضمانت نامه) و پاکت  ب (رزومه شرکت کننده و کنترل مهر و امضا اسناد مناقصه) اختصاص می یابد. منتخبان  این جلسه، در جلسه دوم که روز و زمان توسط دستگاه کارفرما مشخص می شود، حق حضور دارند. در  این جلسه، پیشنهادات قیمت منتخبان جلسه اول، بررسی  می شود. از حائزان شرایط  در این مرحله، انتظار می رود که در صورت درخواست مناقصه گزار، نسبت به پیشنهاد قیمت خود تعدیل کنند.
• مناقصه عمومی: به رویداد انتخاب پیمانکار گفته می شود که فراخوان برگزاری این رویداد، به  صورت عمومی اطلاع رسانی شود.
• مناقصه محدود: به رویداد انتخاب پیمانکار گفته می  شود که به  تشخیص بالاترین مقام دستگاه، محدودیت برگزاری مناقصه عمومی به صورت عمومی اعلام و صرفا، فراخوان شرکت در این رویداد، به شرکت ها و موسسات احراز صلاحیت شده بر اساس ضوابط موضوع ماده ۱۳ و ۲۷ این قانون ارسال می شود. صرفا این شخصیت های حقوقی، حق ارسال پاکت قیمت و اسناد را دارند و برنده، از بین شرکت کنندگان دعوت شده، انتخاب می شود.

اعضای کمیسیون مناقصات

اعضای این کمیسیون را افراد زیر تشکیل می دهند:

• رئیس یا نماینده دستگاه برگزار کننده این رویداد که گاها رئیس دستگاه نظارت یا معاونت مالی و تدارکاتی مدیرعامل یا مدیر کل سازمان یا شرکت دولتی است.
• بالاترین مقام مالی دستگاه برگزار کننده این رویداد
• مسئول فنی دستگاه برگزار کننده که نظارت بر حسن  اجرای پروژه/طرح به  مناقصه گذاشته شده توسط پیمانکار برنده را بر عهده خواهد داشت.

در کمیسیون های مربوط به  شهرداری ها، طبق بند ب ماده  ۵ این قانون، حضور یک نفر به پیشنهاد شورای شهر در جلسه کمیسیون، توصیه  می  شود.

جلسه  کمیسیون با حضور هر ۳ نفر اعضاء مزبور رسمیت پیدا می کند و همه اعضا، مکلف به  حضور در جلسه هستند. تصمیمات با رای اکثریت، معتبر است. اگر مناقصه دو مرحله ای باشد، حضور رئیس دستگاه مناقصه گزار الزامی است. اعضا کمیسیون مناقصات در  شرکت های دولتی با انتخاب هیات مدیره شرکت خواهد بود.

کمیسیون مناقصات چه وظایفی دارد؟

وظایفی  که این کمیسیون دارد به شرح  زیر است:

• برگزاری جلسات کمیسیون در زمان و مکان مقرر طبق آگهی فراخوان عمومی
• ارزشیابی پیشنهاد های پیمانکاران از نقطه نظر خوانا بودن مدارک، تکمیل مدارک، مهر و امضاء اسناد، بررسی ضمانت نامه های شرکت در مناقصه و بررسی مبلغ و پرفراژ و جزییات مربوطه و ارزیابی شکلی مدارک.
• بررسی پیشنهاد های واصله با بررسی همه جوانب فنی و عملیاتی و بازرگانی و فنی شرکت کنندگان طبق شرایط و ماهیت کار.
• تعیین برنده اول و دوم مناقصه
• تنظیم صورت جلسات
• تصمیم گیری درباره تجدید یا لغو مناقصه

وظایف هیات رسیدگی به  شکایات (ماده ۸ قانون برگزاری مناقصات)

اگر در  برگزاری این رویداد، یکی از  شرکت کنندگان درباره کیفیت و کمیت برگزاری، اعتراضی داشته باشد، هیات رسیدگی به شکایات بایستی اعتراض مکتوب را بررسی  کند. طبق بند الف ماده  ۸ این قانون، رسیدگی به اعتراضات مربوط به اجرا نشده هر  یک از مواد این قانون، بر عهده هیات رسیدگی به شکایات خواهد بود. طبق بند ب، صدور رای تجدید یا لغو رویداد نیز بر عهده هیات رسیدگی به شکایات است.

سلب مسئولیت هیات رسیدگی به شکایات

• معیار ها و روش های ارزشیابی پیشنهادات
• ترجیح پیشنهاد دهندگان داخلی
• اگر اعتراضی پس از گذشت ۳۰ روز از اعتبار پیشنهادها دریافت شده باشد.
• بررسی شکایت برندگان پس از انعقاد قرارداد

۷  مرحله برگزاری مناقصه

طبقه  ماده ۹ از فصل سوم  این قانون، فرآیند برگزاری به شرح زیر می باشد:

• تامین منابع مالی توسط دستگاه برگزار کننده رویداد
• تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ (تک مرحله ای، دو مرحله  ای،عمومی یا محدود)
• تهیه و چاپ اسناد خام و بررسی شکلی آن جهت تسلیم به متقاضیان
• ارزیابی کیفی شرکت کنندگان در صورت لزوم
• انتشار آگهی و فراخوان عمومی یا محدود
• ارزیابی پیشنهادات مکتوب واصله
• تعیین برنده و انعقاد قرارداد

منظور از تامین منابع مالی، در بند الف ماده ۱۰ قانون تصریح  شده است. طبق این بند، انجام معامله به هر  شکلی،  مشروط  بر  این است که  نسبت به پیش بینی منابع مالی در مدت قرارداد، اطمینان حاصل شود.

طبق ماده ۱۱ قانون، مناقصه به روش های زیر  انجام می شود:

• اگر معامله کوچک باشد، مامور خرید  یا کارپرداز، درباره بهای کالا و خدمات و حقوق قابل پرداخت، با توجه به مصحلت دستگاه، تحقیق میکند و با تشخیص خود، معامله با تامین کیفیت به کم ترین پیشنهاد واگذار می شود.  مثل کارهای ارجاع سفارش زیر ۱۰۰ میلیون  ریال.
• در معاملات متوسط، اداره تدارکات و خدمات دستگاه اجرایی، حداقل ۳ فقره  استعلام کتبی در پاکت مهر و موم شده از واجدان شرایط دریافت می کند. اگر بهای پیشنهادات واصله، مورد تایید مسئول واحد تدارکاتی یا مقام مسئول همتراز  باشد، شرکتی که کم  ترین پیشنهاد قیمت را داشته انتخاب میکند و برنده بوده و انعقاد قرارداد انجام می شود.  استعلامات سه برگی ادارات به این شکل  است.
• در معاملات بزرگ، مناقصه بایستی با فراخوان عمومی  در روزنامه های کثیر الانتشار یا محدود باشد.

ارزیابی  کیفی شرکت کنندگان چگونه انجام می شود؟

در ماده ۱۲ فصل دوم این قانون، به  ارزیابی کیفی مناقصه گران پرداخته شده است.  موارد زیر را به صورت فهرست وار در نظر داشته  باشید و حتما اسناد مستند و مستدل که صلاحیت شما را در فیلد کاری مورد نظر تایید می  کند، ضمیمه  مدارک خود کنید.

• تضمین کیفیت خدمات و محصولات
• دارا بودن تجربه و دانش لازم در زمینه کاری مورد نظر
• حسن سابقه و شهرت در فیلد کاری مورد نظر در سطح ملی یا استان
• دارا بودن پروانه کار یا گواهی صلاحیت حرفه ای مثل رتبه بندی از سازمان برنامه و بودجه (ساجات).
• ارائه مستنداتی به منظور اعلام توان مالی انجام پروژه در صورت برنده شدن
• بررسی اسناد شرکت کنندگان
• امتیاز بندی  اسناد شرکت کننده گان و رتبه بندی بر اساس معیارهای هر  دستگاه
• اعلام اسامی شرکت کنندگان با صلاحیت
• مستند سازی ارزیابی کیفی رویداد.

حتما ببنیید: همه تخلفات ایران مال

فراخوان مناقصه چگونه انجام می شود؟

در ماده  ۱۳، به این موضوع اشاره شده است که آگهی دعوت از متقاضیان شرکت کننده در  این رویداد به منظور پیشنهاد قیمت، بایستی شامل  موارد زیر باشد:

• نام و نشانی مناقصه گزار
• نوع و کیفیت و کمیت خدمات
• نوع و مبلغ تضمین شرکت در مناقصه مشخصث شود
• محل و زمان و مهلت دریافت اسناد و گشایش پیشنهادها، مشخص شود.
• مبلغ براورده معامله بر  اساس فهرست بها باشد.
• فراخوان بایستی ۲ تا ۳ نوبت در روزنامه های کثیر الانتشار  منتشر شود.
• امکان اطلاع رسانی فراخوان از طریق سایر ابزارها (مثل سایت های اینترنتی) نیز وجود دارد.
• اگر مناقصه بین المللی باشد، بایستی با رعایت موازین قانونی حداکثر سازی استفاده از  توان فنی  و مهندسی و تولیدی و صنعتی کشور، آگهی در یک روزنامه داخلی و یک مجله بین المللی مرتبط با موضوع فراخوان، منتشر شود.

اسناد مناقصه شامل چه مواردی است؟

خوانندگان گرامی به این اسناد توجه کنند چون تکمیل درست اسناد، نقش مهمی  در قبولی یا عدم قبولی آن ها در رویداد دارد. طبق ماده ۱۴ از فصل دوم این قانون، موارد ۱۲  گانه ای که در اسناد بایستی مورد توجه قرار بگیرد به شرح  زیر است. در واقع همه اسناد، شامل موارد زیر می باشد:

• نام و نشانی دستگاه اجرایی برگزاری کننده رویداد
• نوع تضمامین (نقدی یا ضمانت نامه و اعلام شماره حساب) و مبلغ ضمانت نامه ریالی یا نقدی
• محل و تاریخ برگزاری دریافت اسناد و تحویل پاکات و پیشنهادها و مکان برگزاری جلسات
• معرفی مبلغ پیش پرداخت و تضامین حسن اجرای تعهدات
• معرفی اعتبار پیشنهادها
• تشریح مشخصات فنی، بازرگانی، مالی، استاندارد های مورد نیاز و کیفیت و کمیت کالا و خدمات
• برنامه ریزی و سازمان دهی امور
• معرفی معیارها و روش ارزیابی کیفی که توسط صاحب کار، ارائه و در اسناد قید میشود.
• معرفی روش تهیه و مهلت مقرر برای تسلیم پیشنهادها و شیوه تسلیم (الکترونیکی یا چاپی)
• نمونه متن قرارداد شامل موافقتنامه ها و شرایط عمومی و خصوصی پیمان و هر ضمیمه ای که موضوعات مالی و مالیاتی و قانونی را مشخص می  کند.

حتما بخوانید: عواقب  عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

تهیه و ترتیب تسلیم پیشنهادها

طبق ماده ۱۵  از فصل دوم قانون، ترتیب تهیه و تسلیم پیشنهادها توسط شرکت کنندگان رویداد به شرح  زیر است:

• تهیه و تکمیل اسناد و پیشنهادها
• تسلیم پیشنهاد ها بر اساس مهلتی که در فراخوان آگهی قید شده  است.
• دریافت رسید تحویل پاکت پلمپ شده و مهر و موم شده به دبیرخانه دستگاه و دریافت شماره ثبت.

مهلت قبول پیشنهاد ها در مورد مناقصات داخلی نباید کم تر از ۱۰ روز و مهلت قبول پیشنهاد ها در مورد مناقصات بنی المللی نباید کم تر از ۳۰ روز باشد.

شرایط تسلیم و تحویل پیشنهادها چیست؟

طبق ماده  ۱۶، شرایط تسلیم و تحویل به شرح  زیر است:

• هیچ شرکت کننده ای حق ندارد بیش از یک پاکت ارائه پیشنهاد قیمت داشته باشد. به  جز در مواردی که در اسناد، ذکر شده باشد.
• همه شرکت کنندگان، بایستی اسناد و مدارک و پیشنهادات قیمت و ضمانت نامه ها را در پاکت های جداگانه ای، مهر و موم کرده و پلمپ کنند و پاکات الف و ب و ج، در لفافه مناسب قرار گرفته و تسلیم دستگاه برگزار کننده شود.
• از وظایف مناقصه گزار، صیانت از پاکات دریافتی از شرکت کنندگان است.
• هر گونه  تسلیم و تحویل و اصلاح و جایگزینی یا پس گرفتن پیشنهاد، بایستی به  صورت قابل گواهی و در مهلت و مکان مقرر باشد.

حتما ببنیید: با سامانه جامع امور گمرکی (EPL) آشنا شویم

آن چه در گشایش پاکت پیشنهادکنندگان باید بدانیم

طبق ماده ۱۸ این قانون، همه پیشنهاد ها بایستی در مکان و روز مقرر  که در آگهی فراخوان قید شده بود، باز شود. مراحل بازگشایی پاکات به  شرح  زیر است:

• فهرست اسامی دریافت کنندگان اسناد (حقیقی یا حقوقی) قید شود.
• فهرست اسامی شرکت کنندگان در جلسه با دریافت معرفی نامه از آن ها، تهیه شود.
• پاکت مربوط به ضمانت نامه شرکت در مناقصه همه حاضران در جلسه، بازگشایی شود.
• پاکت مربوط به مشخصات فنی و بازرگانی و توان ارجاع کار و رزومه (پاکت ب)، بازگشایی شده و صلاحیت فنی شرکت کنندگان بررسی شود.
• پس از بازگشایی پاکت الف و پاکت ب، پاکت ج (پیشنهاد قیمت) واجدان شرایط،  بازگشایی شده و از نظر کامل بودن مدارک و مهر و امضاء استاد،  بررسی می شود.
• اگر مناقصه دو مرحله ای باشد، پاکت های فنی و بازرگانی به کمیته فنی مربوطه ارجاع می شود.
• صورتجلسه گشایش پاکت های پیشنهاد قیمت با ذکر نام شرکت و مبلغ ریالی پیشنهاد، تنظیم و به امضا حاضران در جلسه می رسد.
• پاکت ضمانت نامه های شرکت کنندگانی که پیشنهاد قیمت آن ها یا صلاحیت فنی آن ها رد شده است، به آن ها مسترد می شود.

حتما بخوانید:  پاسخ به ۳۰ سوال درباره خدمات صندوق ضمانت صادرات ایران

به  منظور ابطال ضمانت نامه های شرکت کنندگان در مناقصه، بایستی مهر موافقت با ابطال ضمانت نامه ، توسط  کارفرما (مناقصه گزار) پشت برگه ضمانت نامه درج شود تا بانک صادر  کننده، نسبت به ابطال ضمانت نامه اقدام کرده و وثایق پیمانکار (درخواست کننده ضمانت نامه مثل ضمانت ریالی ۱۰ تا ۲۰ درصد برای صدور .و . . .) آزاد کند.

نکته ای که باید توجه کنید آن است که معمولا تا زمانی که برنده مناقصه، ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات (۱۰ درصد) را برای انعقاد قرارداد با دستگاه کارفرما (برگزار کننده مناقصه) تسلیم نکند، ضمانت نامه شرکتی که در جلسه پیشنهاد قیمت، رتبه دوم را کسب کرده  است، ضبط می شود و آزاد سازی، معمولا پس از  تسلیم ضمانت نامه برنده مناقصه در مهلت مقرر (معمولا ۱۵ روز) است.

چرا که این احتمال وجود دارد که نفر برنده، امکان تهیه ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات را به منظور انعقاد قرارداد نداشته باشد و با این حساب، ضمانت نامه او به نفع کارفرما ضبط و نفر دوم، می تواند به عنوان برنده معرفی شود یا مناقصه تجدید شود.

آنچه درباره ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهاد ها باید بدانیم

اگر مناقصه دو مرحله ای باشد، کارفرما بایستی بر اساس روش های اعلام شده  در اسناد، نسبت به ارزشیابی کیفی شرکت کننده گان از نظر فنی و مالی اقدام کند. طبق بند ب و ج ماده ۱۹ این قانون، اگر بررسی فنی بازرگانی  پیشنهاد ها، نیاز باشد، نتیجه بررسی، به کمیسیون مربوطه  ارجاع می شود. همیشه پاکت های قیمت  پیشنهاد دهندگانی گشوده می شود که صلاحیت آن ها بر اساس معیارهای فنی دستگاه کارفرما، مورد تایید بوده و امتیازات فنی  لازم را کسب کرده باشند.

بررسی مجدد فنی و بازرگانی پیشنهاد دهندگان، پس از بازگشایی پاکت قیمت، مجاز نیست.

اگر شرکت یا شرکت هایی، صلاحیت فنی  و بازرگانی آن ها در مرحله بازگشایی پاکت ب،  مردود شود، پاکت ج آن ها بازگشایی نشده و مسترد می شود و ضمانت نامه آن ها نیز مسترد خواهد شد.

ارزیابی مالی پیشنهاد دهندگان و تعیین برنده مناقصه

یکی از موضوعات مهم و البته چالش بر انگیز در بررسی و ارزشیابی صلاحیت شرکت کنندگان  در  این  رویداد و تعیین برنده، ارزشایبی مالی پیشنهاد دهندگان است. توان مالی یک پیمانکار، نقش مهمی  در ارجاع کار به وی دارد. مهم نیست در صنعت پتروشیمی فعالیت می کنید یا صنعت خدمات (تامین نیروی انسانی یا تامین تجهیزات).

قدرت مالی شما، مستند به گردش حساب بانکی و تجهیزات، توسط دستگاه کارفرما بررسی می شود. طبق بند ب ماده  ۲۰ قانون، اگر  کمیسیون مربوطه صلاح بداند، بررسی  قیمت ها و تجزیه و تحلیل آن،  توسط کمیته فنی بازرگانی انجام می شود و ظرف حداکثر  ۱۴ روز به طول می انجامد.

طبق بند الف ماده ۲۰ این قانون، برنده اول، پیشنهاد دهنده ای  است که مناسب ترین قیمت را بدهد و برنده دوم، در صورتی که پیشنهاد قیمتش با پیشنهاد قیمت برنده اول، کم  تر از مبلغ تضمین در  مناقصه باشد، اعلام می شود.

بنابراین اگر برنده اول، ۸ میلیارد ریال  پیشنهاد داده و تضمین شرکت در مناقصه نیز ۱ میلیارد ریال بوده باشد،‌در صورتی برنده دوم اعلام می شود که تفاوت قیمتش با برنده اول، کم  تر از ۱۰۰ میلیون تومان بوده و مثلا، ۸۸ میلیارد ریال پیشنهاد داده باشد.

طبق بند ج ماده  ۲۰ قانون مناقصات و مزایدات، پس از بازگشایی پاکات پیشنهاد قیمت و تضامین برنده اول یا دوم، تضامین سایر شرکت کننده ها عودت می شود.

انعقاد قرارداد با برنده مناقصه

در ماده بیست و یکم قانون طی ۲ بند به این موضوع اشاره شده است. طبق  بند الف ماده ۲۱ قانون مناقصات و مزایدات، برنده بایستی پیش از پایان بازه زمانی اعتبار پیشنهاد ها، با دستگاه کارفرما، قرارداد منعقد کند. این بازه زمانی، حداکثر یک بار قابل تمدید است. بعد از عقد قرارداد، ضمانت نامه پیشنهاد دهنده دوم همان طور که در بالا گفتیم، مسترد خواهد شد.

اگر  برنده اول مناقصه، از انعقاد قرارداد به هر  دلیلی امتناع کند (مثل عذر در تهیه ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات یا ورشکستگی یا فوت یکی از اعضا هیات مدیره یا هر دلیل دیگر)، ضمانت نامه  وی ضبط شده و قرارداد با برنده دوم، در صورت صلاحدید مناقصه گزار،‌ منعقد می شود. اگر برنده دوم هم امتناع کند، ضمانت نامه وی ضبط و مناقصه تجدید می شود.

شرایط تجدید مناقصه و لغو مناقصه

طبق بند الف ماده  بیست و چهارم  این قانون، تجدید و لغو مناقصه با شرایط  زیر انجام می شود.

شرایط تجدید مناقصه

• به حد نصاب نرسیدن شرکت کنندگان در مناقصه براساس حد نصاب اعلامی در اسناد
• خودداری برنده اول مناقصه و برنده دوم مناقصه از انعقاد قرارداد
• اتمام یافتن مدت اعتبار پیشنهاد ها
• رای هیات رسیدگی به شکایت مربوط به لزوم تجدید یا لغو مناقصه
• بالا بودن پیشنهاد قیمت شرکت کنندگان در مناقصه به نسبت برآورد ریالی یا ارزی دستگاه مناقصه گزار

شرایط لغو مناقصه

مناقصه طبق بند ب ماده ۲۴ قانون مناقصه و مزایده،  لغو می شود:

• نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه توسط مناقصه گزار، بر طرف شود.
• اسناد مناقصه مشمول تغییرات کیفی و کمی زیادی شده و نیاز به اصلاح و تجدید نظر روی آن ها ضروری باشد.
• ماهیت مناقصه تغییر کند.
• اتفاقات غیر متعارف مثل جنگ و زلزله و سیل رخ دهد.
• رای هیات رسیدگی به شکایت
• تشخیص کمیسیون مناقصه نسبت به تبانی بین پیشنهاد دهنده و دستگاه مناقصه گزار.

طبق بند ج ماده ۲۴ قانون مناقصات و مزایدات، در صورت تجدید یا لغو مناقصه،‌ مراتب بابستی به اطلاع مناقصه گران برسد.

چگونه  شکایات مناقصه گران رسیدگی می شود؟

طبق ماده بیست و پنج قانون، ۳  موضوع در رسیدگی به شکایت ها اهمیت دارد:

• اگر هر یک از شرکت های شرکت کننده در مناقصه، نسبت به عدم اجرای هر یک از مفاد قانون برگزاری مناقصه،‌اعتراضی  داشته باشد،‌می تواند مراتب را به بالاترین  مقام دستگاه مربوطه گزارش مکتوب کند.
• دستگاه مناقصه گزار، ظرف ۱۵ روز کاری بایستی از  زمان دریافت شکایت، موارد را بررسی و اگر اعتراض را وارد بداند، مطابق مقررات اقدام  کند. در غیر این صورت، بایستی مکتوب به اعتراض شاکی، رسیدگی کند.
• در صورت عدم پذیرش نتیجه توسط شاکی، هیات رسیدگی به شکایت، موضوع را بررسی و رای هیات،‌ قطعی است و ظرف ۱۵ روز اعلام می شود.

چگونه مناقصه محدود برگزار می شود؟

در ماده بیست و ششم به این موضوع اشاره شده است. این مناقصه بر  اساس موارد زیر برگزار می شود:

• در اختیار داشتن فهرستی از مناقصه گران صلاحیت دار که توسط مراجع ذیصلاح دولتی معرفی شده است.
• وجود فهرست کوتاه مناقصه گران صلاحیت دار که از ۲ سال قبل تهیه شده باشد.

در مناقصه محدود، نیازی به انتشار آگهی تیست.

موارد عدم الزام به برگزاری مناقصه

در ماده بیست و نهم قانون به موارد عدم الزام به برگزاری مناقصه اشاره شده است.  یعنی با ترک تشریفات قانونی، شرکت می تواند نسبت به انجام معامله مورد نظر با فروشندگان کالا و خدمات (حقیقی یا حقوقی) اقدام کنند.

• خرید اموال منقول ، خدمات و حقوقی که به تایید وزیر یا بالا ترین مقام  دستگاه اجرایی در مرکز و یاستان برسد و نمونه مشابه نداشته باشد.
• خرید اجاره به شرط تملیک و یا اجاره اموال غیر منقول به تشخیص وزیر با بالا ترین  مقام دستگاه اجرایی با کسب نظر از هیات کارشناسی رسمی دادگستری ۳ نفره یا کارشناسان خبره یا کارشناسان رسمی.
• خرید اموال منقول و غیر  منقول کالا و خدمات با قیمت تعیین شده یا کم تر بر اساس نرخ های اعلامی مراجع قانونی.
• تعمیر تجهیزات و ماشین آتلات ثابت و متحرک
• خرید خدمات مشاوره مهندسی و فنی و بازرگانی
• خدمات فرهنگی و هنری و آموزشی با رعایت صلاح کشور
• خرید قطعات یدگی ماشین آلات ثابت یا متحرک و وسایل اندازه گیری و آزمایشگاهی و علمی که از طریق مناقصه، تهیه آن ممکن نباشد با تعیین بها توسط ۱ کارشناس مربوطه.
• خرید سهام و تعهدات ناشی از اجرای احکام قضایی

حتما ببنیید: با قانون مقررات صادرات و واردات آشنا شویم

همراه گرامی

تجربیات و دیدگاه های خود را در شرکت در مناقصات وزارت خانه ها و سازمان ها و شرکت های دولتی در یک دهه اخیر، با اقتصاد شهروند به اشتراک بگذارید. اطلاعات کامل تغییرات شرکت های دولتی و خصوصی و شناسه ملی و مشخصات هیات مدیره آن ها را در سایت روزنامه رسمی قوه قضاییه بدست آورید.